به گزارش چند سازمان غیردولتی حقوق بشری، پهپادهای شاهد-۱۳۶ ساخت ایران که برخی گزارشها حاکی از آن است که روسیه در تهاجم نظامی به اوکراین از آنها استفاده میکند، از قطعات تولیدی ۱۸ شرکت مستقر در آمریکا، سوئیس، کانادا و ژاپن ساخته شدهاند. مقامات تهران هنوز به این گزارش واکنش نشان ندادهاند.
سازمانهای غیردولتی همکاری بینالمللی برای حقوق بشر (IPHR)، کمیسیون مستقل ضد فساد (ناکو)، شکارچیان حقیقت (Truth Hounds) و شرکت حقوقی کوشش جهانی (Global Diligence) در گزارش مشترکی با عنوان «جزئیات وحشت: قطعات ساخت غرب در حملات پهپادهای شاهد ۱۳۶ روسیه»، جزئیات ۱۰ حمله روسیه به وسیله این پهپادها را تحلیل کردهاند.
این حملهها عموما ساختمانهای مسکونی، نیروگاهها، مشاغل، مدارس و اردوگاههای تابستانی کودکان را هدف قرار دادهاند. در بقایای به جا مانده از همه این حملات آثاری از پهپادهای شاهد ۱۳۶ به چشم میخورد.
بر اساس این گزارش، حملات این پهپاد اساسا به اهداف غیرنظامی، بدون دستآورد چشمگیر و در جهت ترساندن غیرنظامیان انجام میشود. البته منابع اوکراینی میگویند که روسیه از پهپادهای ساخت ایران برای حمله به زیرساختهای اوکراین استفاده میکند.
با واکاوی لاشه این پهپادها مشخص شد که در ساختآنها قطعات تولیدی شرکتهای آمریکایی، ژاپتی، کانادایی و سوئیسی، از ریزپردازندهها گرفته تا نیمههادیهایی که برای گیرندههای شبکههای داخلی استفاده می شوند و همچنین حافظه به کار گرفته شده است.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
به گزارش ناکو از تحلیل دو پهپاد سرنگون شده در عملیات مختلف در خاک اوکراین، در مجموع ۳۴ قطعه غربی در ساخت این پهپادها استفاده شده است که از بین آنها بسیاری از قطعات از جمله ریزپردازندهها، نیمههادیها و حتی حافظهها ساخت ۱۵ شرکت آمریکایی از جمله تگزاس اینسترومنت و آنالوگ دیوایساند.
همچنین چهار قطعه دیگر محصول شرکتهای ژاپنی، کانادایی، آلمانی (مستقر در آمریکا) و سوئیسیاند.
ناکو میگوید: «نوع قطعات استفاده شده در این دوپهپاد سرنگون شده متفاوت است، اما این قطعات سهم بسیار جدی در توانایی کلید این پهپادها دارند.»
شرکت تگزاس اینسترومنت، تولیدکننده تراشه و ریزپردازندههای کامپیوتری در واکنش به این گزارش گفت که به روسیه و ایران هیچ چیزی نمیفروشد و نمیداند قطعاتش چگونه و از روسیه سر در آوردهاند.
سیمون پاپاشویلی، مدیر برنامههای سازمان غیرانتفاعی همکاری بینالمللی برای حقوق بشر (IPHR) میگوید: « از آنجایی که روسیه با استفاده از سیستم های موشکی هدایت شونده دوربرد و همچنین پهپادهای مرگبار ساخت ایران، بیامان حملات مرگباری علیه شهرهای اوکراین انجام می دهد، بسیار باعث تاسف است که میبینیم قطعات تولیدی غرب چگونه به دست حکومتهای مستبدی افتادهاند که از این سلاحها برای ارتکاب به جنایات جنگی فجیعی استفاده میکنند. مساله این است که به رغم تحریمها تجارت قطعات لازم برای تولید این پهپادها همچنان گرم است. شرکتهای غربی خود باید با اتخاذ اقدامات پیشگیرانه مانع فروش محصولاتشان چه به صورت مستقیم و چه غیر مستقیم به طرفهای روس و ایرانی شوند.»